Religieus vs. niet religieus 

De verschillen tussen gelovigen en niet-gelovigen zijn onder andere onderzocht door religieuze en niet-religieuze Amerikanen met elkaar te vergelijken. Onderzoekers van het Pew Research Center brachten verschillen in liefdadigheid tussen deze twee groepen in kaart. Uit de resultaten bleek dat religieuze Amerikanen vaker aan vrijwilligerswerk (45% tegenover 27%) doen en meer geld of goederen aan anderen schenken (65% tegenover 41%).

Verschillende wetenschappelijk onderzoeken onderstrepen daarnaast dat de religieuze activiteit van een persoon de sterkste en meest consistente variabele is in verband met vrijgevig zijn. Hierbij is ondervonden dat mensen met religieuze motieven niet alleen sneller doneren aan religieuze doelen, ze doneren ook veel vaker aan andere goede doelen in vergelijking tot niet-religieuze personen. Twee derde van de ondervraagden met een religieuze achtergrond geeft aan niet-religieuze doelen te steunen, vergeleken met minder dan de helft van de niet-gelovigen. De gemiddelde gift van een gelovige is daarnaast ook 20% groter.

Het religie-effect

Hoe kunnen we deze verschillen tussen religieuze en niet-religieuze mensen verklaren? Twee redeneringen worden hiervoor gegeven. Ten eerste geven niet-religieuze individuen eerder de voorkeur aan overheidsoplossingen voor sociale problemen boven particuliere (door goede doelen gesteunde) oplossingen. Ten tweede kan religie een belangrijk ingrediënt zijn bij het bevorderen van sociaal kapitaal, dat op zijn beurt schenkingen en vrijwilligerswerk aanmoedigt. Maar hier blijft het niet bij. Er werd namelijk ook altijd gedacht dat religieuze overtuigingen een gevoel van geven bevorderde. Voor dit verband werd echter geen bewijs gevonden – wat ook helpt verklaren waarom het “religie-effect” weinig varieert tussen verschillende religies.

In plaats van religieuze overtuigingen, is ontdekt dat het ‘geheime ingrediënt’ voor liefdadigheid onder religieuze Amerikanen de sociale netwerken zijn die binnen religieuze gemeenschappen worden gevormd. Hoe meer vrienden iemand heeft binnen een religieuze gemeenschap, hoe groter de kans dat die persoon tijd, geld of beide schenkt over een langere periode aan goede doelen. Zelfs niet-religieuze individuen die vrienden hebben binnen een religieuze gemeenschap (omdat hun partner religieus is) zijn eerder en meer liefdadig – meer dan sterke gelovigen die weinig sociale banden hebben binnen een religieuze gemeenschap.

Deze bevindingen suggereren dat wanneer niet-religieuze organisaties dit soort hechte vriendschapsnetwerken, die binnen religieuze organisaties worden gevonden, zouden repliceren, ook zij een vergelijkbaar niveau van liefdadigheid zouden stimuleren. Hier is echter nog geen voorbeeld voor in de praktijk en geeft niet geheel antwoordt op de vraag of deze groep ook loyaler is bij het doel. Het onderzoeken van de religieuze invloeden op de loyaliteit van donateurs heeft daarom verdere aandacht nodig. Wel kunnen we concluderen dat religieuze individuen vrijgeviger zijn en hierbij geen voorkeur tonen voor goede doelen die ook religieus zijn.

Bronnen

Philanthropy Roundtable. (2023, 14 maart). Less God, Less Giving? 

Campbell, D. E. (2013, November 26). It’s Social Ties—Not Religion—That Makes the Faithful Give to Charity